• انواع سبک های معماری، از گذشته تا به حال

بدون شک معماری یکی از مهم‌ترین دستاوردهای بشر است که به کمک آن می‌تواند عوامل و مسائل بسیار زیادی را ابراز کند. از اهرام مصر گرفته تا سازه‌های ارزشمند تمدن یونان باستان، همه و همه یکی از اصلی‌ترین راه‌ها برای ابراز فرهنگ و نشان دادن آن به یکی از ملموس‌ترین اشکال ممکن بوده‌اند. در ۱۵۰ سال اخیر، فرم‌های هنری جدیدی در معماری پدید آمد که به صورت کاملا ملموسی نحوه دید ما را نسبت به فضاهای شهری‌مان تغییر داد و آن را بهبود بخشید. امروزه سعی و تلاش اکثر معماران بر این است که معماری قدیمی و تاریخی را با المان‌های معماری مدرن ترکیب کنند و سازه‌هایی با اشکال بسیار منحصربه‌فرد را خلق کنند و در زمینه معماری سبکی پیشرو را زبانزد کنند.در حالی که قبول داریم که امروزه اکثر سازه‌های جدید از سبک‌های مدرن و به روز معماری بهره می‌برند، اما همچنان نباید از این مسئله چشم‌پوشی کرد که معماری در طول تاریخ از لحظه‌ای که پدید آمد و تا همین امروز، چندین و چند بار شکل خود را عوض کرده و سبک و سیاقی جدید به خود گرفته است. مطمئنا اگر شما یک گردشگر یا یک جهانگرد باشید، بد نیست که با سبک‌های مختلف معماری از گذشته تا به حال آشنایی داشته باشید و نشانه‌های اصلی برای تشخصیشان را بشناسید. قطعا دانستن مواردی به ظاهر ساده اما در عمل کاربردی برای تمایز دادن سبک‌های مختلف معماری از یکدیگر و تشخیص درست آن‌ها در سفر باعث می‌شود تا با دستی پر به سفر بروید و از سوی دیگر با تجربیات بیشتری از سفرهای خود بازگردید.گر فرق میان انواع ستون‌ها را نمی‌دانید یا با انواع سازه‌ها آشنایی ندارید یا به طور کلی از نظر آکادمیک در این زمینه تا به حال مطالعه نداشته‌اید به هیچ وجه نگران نباشید؛ چرا که با یک سری مسائل و موارد خاص به سادگی قادر خواهید بود تا با یک نگاه به یک ساختمان و بنا سبک معماری آن را به درستی حدس بزنید یا زمان تقریبی ساخت آن را هم تخمین بزنید. پس در ادامه با قسمت اول از این سری مقاله همراه باشید تا با یکدیگر از زمان‌های دور و اولین سبک‌های شناخته شده از معماری شروع کنیم و به زمان حال برسیم. در ادامه سبک‌های مختلف بر اساس زمان و از گذشته تا به حال مرتب شده‌اند:

معماری کلاسیک (Classical)

دوره زمانی: ۸۵۰ پیش از میلاد تا ۴۷۶ پس از میلادمعماری کلاسیک: مادر تمام سبک‌های معماری!

به نحوی می‌توان گفت که سبک معماری کلاسیک مادر تمام سبک‌های معماری است. تناسبات زیبا و ظاهر باوقار و باشکوهی که در این سبک از معماری به کار گرفته شده است، زمینه را برای ایده‌های جدید و تحولات آینده فراهم ساخت. عبادتگاه‌های اصلی و سایر نقاط شاخص شهری در تمدن یونان باستان و تمدن روم، به وسیله سبک معماری کلاسیک ساخته شده‌اند. آثار و نشانه‌های سبک معماری کلاسیک هم اکنون در اکثر شهرهای مهم و پایتخت‌های تمدن‌های نام برده دیده می‌شود که برای شناختن آن یک سری نشانه‌های شاخص وجود دارد.

این سبک را چگونه تشخیص دهیم: سبک معماری کلاسیک را معمولا می‌توان به کمک یک سری نشانه شناخت که از مهم‌ترین آن‌ها می‌توان به مواردی همچون: ساختمان‌های بزرگ و وسیع، به کار بردن طرح‌های خمیده یا گرد در ساختمان یا به طور کلی گرد بودن بنا، ستون‌ها و جداره‌هایی از بناهای شاخص که به صورت دستی کنده‌کاری شده‌اند و کنگره‌دار هستند و در بسیاری از موارد متعلقات زینتی خاصی که به آن‌ها الحاق شده، است اشاره کرد.

این سبک را در کجا ببینیم: آمفی تأتر کولوسئوم و معبد پاتئون در رم و آکروپولیس در آتن از جمله مثال‌های بارز بناهایی هستند که از معماری کلاسیک در ساخت آن‌ها استفاده شده است.

معماری روم شرقی (Byzantine)

دوره زمانی: ۳۳۰ تا ۱۴۵۳ میلادیمعماری روم شرقی: جزییات تجملاتی و گنبدهای فراوان!

معماری روم شرقی یا بیزانس با بهره بردن از موزاییک‌های براق و گنبدهای فراوان، اکثر تمرکز خود را روی این مسئله گذاشت تا همگان را در زمان پدید آمدنش شگفت زده کند! قصرهای سلطنتی که در آن دوره با کمک معماری روم شرقی ساخته شده بود، با جزییات خیره کننده و تجملاتی خود و همچنین با سقف‌های بسیار بلند و گنبدهای فراوانش، هر شخصی را مجاب می‌کرد تا به این مسئله اعتراف کند که حاکمی که در این قصر سلطنتی زندگی می‌کند بسیار قدرتمند و ثروتمند است. لازم به ذکر است که مساجد و کلیساهای زیادی هم با کمک این سبک از معماری بنا شده‌اند.

این سبک را چگونه تشخیص دهیم: روش تشخیص دادن سبک معماری روم شرقی کار چندان سختی نیست. فقط کافی است که به گنبدهای بسیار زیاد و جزییات تجملاتی بنا کمی دقت کنید تا متوجه شوید که بنا با کمک سبک معماری روم شرقی ساخته شده است.

این سبک را در کجا ببینیم: مسجد ایاصوفیه در استانبول، کلیسای جامع سینت مارکو در ونیز و کلیسای سکره کر در پاریس از جمله مهم‌ترین بناهایی هستند که با کمک سبک معماری روم شرقی ساخته شده‌اند.

معماری رمانِسک (Romanesque)

دوره زمانی: ۹۰۰ تا ۱۲۰۰ میلادیرمانسک: بدنه گرد و ستون‌های ضخیم!

سبک معماری رومانسک یا رومی‌وار، یکی از سبک‌های معماری قرون وسطیاست که معمولا سازه‌هایی که از این سبک تبعیت می‌کردند، بسیار بزرگ، سنگین وزن و در عین حال ساده بودند. در این بناها، دیوارها و بدنه بنا سنگین و ضخیم بودند در حالی که پنجره‌ها بسیار محدود و کوچک بودند و تزیینات داخلی بنا را چیزی فرای فرم‌های لوزی شکل و زیگزاگ تشکیل نمی‌داد!

این سبک را چگونه تشخیص دهیم: فقط کافی است تا به دنبال ستون‌های ضخیم و بدنه گرد بگردید.

این سبک را در کجا ببینیم: برج پیزا، اکثر بناهای شهر سن جیمینیانو در ایتالیا و کلیسای جامع دورام در انگلستان از جمله اصلی‌ترین نقاط برای مشاهده بناهایی هستند که از سبک معماری رمانسک بهره می‌برند.

معماری گوتیک (Gothic)

دوره زمانی: قرن ۱۲ تا ۱۶ میلادیمعماری گوتیک؛ قوس‌های فراوان و ستون‌های باریک و تیز!

سبک معماری گوتیک سبکی بود که پس از مدت‌ها یک پیشرفت و تغییر نسبتا اساسی را با خود به همراه آورد و به همگان نشان داد. این سبک از معماری که دستاورد اروپایی‌ها بود، ساختمان‌ها و بناهایی را به وجود آورد که بلندتر بودند، سبک‌تر بودند و از نسبت به دیگر سبک‌های معماری پیش از خود بسیار بیشتر خودنمایی می‌کردند. مهم‌ترین نشانه سبک گوتیک که بیشتر برای ساختن کلیساها از آن استفاده می‌شد، طاق‌های نوک تیزی بود که در بنا به کار می‌رفت. جذابیت این سبک از معماری به حدی بود که در اواسط قرن ۱۸ تا اواسط قرن ۲۰ میلادی، این سبک مجددا احیا شد و با قدرت بیشتری ظاهر شد و باز شاهد ساخت سازه‌هایی جدید با این سبک از معماری بودیم.

این سبک را چگونه تشخیص دهیم: قوس‌ها و طاق‌های نوک تیز، ستون‌های باریک، مناره‌های مارپیچ و ستون‌های اصلی قوسی شکل از اصلی‌ترین ویژگی‌های سبک گوتیک هستند.

این سبک را در کجا ببینیم: کلیسای نوتردام پاریس، کلیسای وست مینستر در لندن و کلیسای جامع کلن در آلمان از جمله مهم‌ترین بناهایی هستند که از سبک گوتیک در ساخت آن‌ها استفاده شده است.

معماری رنسانس (Renaissance)

دوره زمانی: قرن ۱۴ تا ۱۷ میلادی (اروپا)معماری رنسانس، کلاسیک در ظاهری نو!

زمان اصلاح ظاهری فرا رسیده است! معماری کلاسیک و نشانه‌ها و قوانینش را به خاطر دارید؟ سبک معماری رنسانس با رعایت قوانین کلاسیک یونانی‌ها در هنر، به سبک معماری آنها ظاهری نو بخشید و به آن جانی دوباره داد. معماری رنسانس تناسبات معماری کلاسیک را حفظ کرد اما به طرز سخاوتمندانه و قابل توجهی به آن زیبایی بخشید و آن را مطابق با سلیقه زمان خودش احیا کرد. این سبک از معماری نسخه پیشرفته‌تر و صد البته زیباتر از معماری کلاسیک است.

این سبک را چگونه تشخیص دهیم: ستون‌هایی با شکل معماری کلاسیک و سنگ‌فرش‌ها و گنبدهایی که نسبت به معماری کلاسیک بهبود بسیاری یافته‌اند از جمله مهم‌ترین ویژگی‌های سبک معماری رنسانس هستند.

این سبک را در کجا ببینیم: کلیساهای جامع فلورانس و میلان، موزه لوور پاریس و کلیسای سن پیتر در رم از مهم‌ترین بناهایی هستند که در آن معماری رنسانس به چشم می‌خورد.

معماری باروک (Baroque)

دوره زمانی: ۱۶۰۰ تا ۱۷۵۰ میلادیمعماری باروک؛ تزئیناتی خیره کننده!

همزمان با رواج کلاه گیس‌های نمایشی و تجملی، سبکی از معماری پدید آمد که به طرز بسیار قابل توجهی تمرکز اصلی خود را بر روی جنبه‌های ظاهری و تزیینی بنا گذاشته بود. دوره باروک بیش از هر هر زمان دیگری المان‌های تزیینی بنا را به شکل کاملا دقیق و با جزییاتی استادانه به نمایش گذاشت. این سبک از معماری در اواخر قرن ۱۸ میلادی بسیار خوش درخشید و تک تک سطوح بناهایی که از این سبک پیروی می‌کردند با جزییات بسیار زیاد و پر زرق و برق خود چشم هر بیننده‌ای را به خود خیره می‌کرد.

این سبک را چگونه تشخیص دهیم: تزیینات بسیار زیاد و خیره کننده، نقاشی‌هایی که بر روی سقف کشیده می‌شد و بهره بردن از نور و نورپردازی به شکلی نمایشی از ویژگی‌های اصلی معماری باروک است.

این سبک

معماری نئوکلاسیک (Neoclassicism)

دوره زمانی: اواسط قرن ۱۸ (اروپا)

را در کجا ببینیم: کاخ ورسای در فرانسه، فواره تروی در رم و کلیسای جامع سنت پل در لندن از جمله بناهایی هستند که از این سبک پیروی می‌کنند.معماری نئوکلاسیک؛ پیروی از سبک کلاسیک!

سبک معماری نئوکلاسیک، سبکی از معماری بود که با بخشی از دوره باروک همزمان شد و توسط افراط دلنشینی که باروک در خود گنجانده بود تقریبا پس زده شد! سبک نئوکلاسیک هم تقریبا همانند رنسانس از معماری کلاسیک یونان و روم پیروی می‌کرد با این تفاوت که نئوکلاسیک برخلاف رنسانس در بعضی موارد عینا از قوانین و تناسبات معماری کلاسیک بهره می‌برد و آن‌ها را با همان ظاهر اصلی خود به جسم بنایی تازه منتقل می‌کرد.

این سبک را چگونه تشخیص دهیم: ساختمان‌هایی با ظاهری جدیدتر که ستون‌ها، سنگفرش‌ها و گنبدهایش به طور سختگیرانه‌ای از معماری اصلی خود پیروی می‌کنند.

این س

معماری هنر نو (Art Nouveau)

دوره زمانی: ۱۸۹۰ تا ۱۹۱۰ میلادی

بک را در کجا ببینیم: کاخ سفید در واشنگتن دی سی، موزه ارمیتاژ در سن پترزبورگ و دروازه برندنبرگ در برلین از نمونه‌های بارز معماری نئوکلاسیک هستندمعماری هنر نو، استفاده از اشکال طبیعت و گیاهان!

سبک معماری هنر نو، سبکی بود که در اواخر قرن نوزده پدید آمد و تا اوایل قرن بیستم هم بیشتر دوام نداشت. این سبک از معماری بیشتر از اشکال طبیعت و گیاهان ایده می‌گرفت و از شکل ظاهری آن‌ها بهره می‌برد. انحنا و خمیدگی از ویژگی‌های این سبک از معماری بود. معماری هنر نو عمر کوتاهی داشت و در این مدت کوتاه شهر پاریس از این سبک بسیار استفاده کرد.

این سبک را چگونه تشخیص دهیم: خطوط خمیدگی و استفاده تزیینی از اشکالی که شبیه به گیاهان بودند از ویژگی‌های اصلی این سبک است.

این سبک را در کجا ببینیم: موزه اورتا در بروکسل، ورودی متروی پاریس و ساختمان لاویروت در پاریس از مهم‌ترین مکان‌هایی هستند که از سبک معماری هنر نو بهره می‌برند

معماری آرت دکو (Art deco)

دوره زمانی: ۱۹۱۵ تا ۱۹۳۰ میلادی

مام زرق و برق و شکوه و جلال معماری قرن بیستم به سبک معماری آرت دکو یا معماری تزیینی باز می‌گردد. این سبک از معماری با اجزاء گران قیمت و زیبای خود توانست بسیار جذاب، تا حدی ساده اما بسیار شیک ظاهر شود. این سبک از معماری بسیار گران قیمت بود و همین عامل هم باعث شد تا پس از مدتی کمرنگ شود.

این سبک را چگونه تشخیص دهیم: استفاده از کروم در نما، استفاده زیاد از نقوش هندسی و رنگ‌های زنده از جمله مهم‌ترین ویژگی‌های سبک آرت دکو هستند.

این سبک را در کجا ببینیم: ساختمان کرایسلر و ساختمان امپایر استیت از مهم‌ترین بناهایی هستند که به سبک معماری آرت دکو ساخته شده‌اند

معماری مدرن (Modernism)

دوره زمانی: اوایل قرن بیستم تا دهه ۸۰ میلادیمعماری مدرن، ساختارهای مستطیل شکل!

سبک معماری مدرن سبکی است مینیمالیستی که تاکید خاصی بر ظاهر تزیینی ندارد. این سبک بر این پایه استوار است که طراحی و فرم باید تابع عملکرد باشند. شکل‌ها و ساختارهای مستطیل شکل و مکعبی در این مدل از معماری به وفور دیده می‌شود. در این سبک از معماری پنجره‌های بزرگ هم استفاده می‌شود.

این سبک را چگونه تشخیص دهیم: شکل کلی ساده و بدون تزیینات خاص، ساختار مستطیل شکل و استفاده از ساختارهای مکعبی از جمله ویژگی‌های بارز این سبک از معماری هستند.

این سبک را در کجا ببینیم: ساختمان شهرداری بوستون، باربیکن در لندن و فالینگواتر یا خانه آبشار در پنسیلوانیا از مهم‌ترین نقاطی هستند که می‌توانید در آن‌ها سبک معماری مدرن را مشاهده کنید.

معماری هایتک (High-tech)

دوره زمانی: ۱۹۶۰ تا ۱۹۸۵ میلادی

معماری هایتک یا تکنولوژی پیشرفته، سبکی از معماری است که بسیاری از افراد قیاس این سبک از معماری در کنار سایر سبک‌هایی که مطرح شد را مانند پوشیدن پشت و روی یک لباس می‌دانند! دلیل این امر هم این است که سبک معماری هایتک تمامی تجهیزات و ابزار پیشرفته‌ای که تا پیش از این در درون ساختمان و بنا خود را نشان می‌دادند را بیرون کشید و به سمت ظاهر بیرونی ساختمان منتقل کرد؛ در درون سازه نیز فرم‌های انعطاف‌پذیری را قرار داد.

این سبک را چگونه تشخیص دهیم: وجود لوله‌ها و سایر موارد تجهیزاتی در بخش بیرونی ساختمان و نورپردازی بسیار زیاد از جمله مشخصه‌های اصلی این سبک از معماری است.

این سبک را در کجا ببینیم: مرکز ملی هنر و فرهنگ جرج پمپیدو در پاریس و بانک هنگ کنگ و شانگهای از جمله شاخص‌ترین سازه‌هایی هستند که در آن‌ها معماری هایتک به چشم می‌خورد.

معماری پُست مدرن (Postmodernism)

دوره زمانی: دهه ۶۰ میلادی تا به حال

سبک معماری پست مدرن سبکی بحث برانگیز است که تمام ابعاد و جنبه‌های خشک و غیر قابل انعطاف سبک مدرن را تغییر داد و آن‌ها را به المان‌هایی انعطاف‌پذیر و بسیار زیباتر تغییر داد. حتی در بعضی از موارد مطرح است که این سبک از معماری گاهی اوقات از حس طنز و شوخ طبعی نیز در طراحی‌های خود بهره می‌برد! در این سبک گاهی اوقات اشاره‌هایی از سبک کلاسیک هم به چشم می‌خورد که البته این اشاره‌ها دستخوش تغییرات زیادی خواهند شد.

این سبک را چگونه تشخیص دهیم: رنگ‌های شفاف و اشکالی عجیب و غیر معمول که گاهی اوقات نشانه‌هایی از تایید سبک کلاسیک دارند از جمله مهم‌ترین ویژگی‌های سبک معماری پست مدرن است.

این سبک را در کجا ببینیم: ساختمان MI6 در لندن و ساختمان پرتلند از جمله مهم‌ترین مثال‌ها برای معماری پست مدرن هستند.

معماری Neo-futurism

دوره زمانی: دهه ۶۰ میلادی تا به حال

همانند فیلم‌های علمی تخیلی هالیوود، سبک معماری Neo-futurism با بهره‌گیری از جدیدترین تکنولوژی‌ها و یک ذهن خلاق متریال‌ها و اجزای مختلف را طوری در کنار یکدیگر قرار می‌دهد که تمام مرزهای تعریف شده در معماری جابه‌جا خواهند شد. ساختمان‌هایی که به طرز عجیبی پیچ خورده و قوس‌دار هستند یا به زاویه‌ای تکیه داده‌اند که باورش برای مخاطب بسیار سخت است؛ همه و همه از ویژگی‌های اصلی این سبک به شمار می‌آیند.

این سبک را چگونه تشخیص دهیم: اشکال هندسی قطعه قطعه یا پیچش‌های بسیار زیاد و غیر معمول از ویژگی‌های اصلی برای شناختن این سبک از معماری به شمار می‌آیند.

این سبک را در کجا ببینیم: مرکز فرهنگی حیدر علی‌اُف در آذربایجان، شهر هنرها و علوم در والنسیا و برج “The Gherkin” در لندن از بهترین مثال‌های این سبک از معماری به شمار می‌آیند.

معماری ساختار شکن (Deconstructivism)

دوره زمانی: دهه ۶۰ میلادی تا به حالمعماری ساختار شکن، اشکال سیال و ظاهری عجیب!

سبک معماری ساختار شکن سبک عجیبی است! معماران با استفاده از این سبک ساختمان‌ها را به نحوی طراحی میکنند که انگار ساختمان در حال ذوب شدن است! در طراحی موج دار ساختمان‌ها با سبک ساختار شکن محدودیت خاصی وجود ندارد! دیوارهایی که شیب دارند سطوح کج و سایر المان‌های کج وشیبدار همگی از اجزای این سبک از معماری به شمار می‌روند. هرج و مرج و اشکال عجیب سازه‌هایی که از این سبک پیروی می‌کنند کاملا دقیق و برنامه‌ریزی شده است. تنها کافی است از یکی از این ساختمان‌ها بازدید کنید. خودتان کاملا هرج و مرج و گیج شدگی را حس خواهید کرد!

این سبک را چگونه تشخیص دهیم: اشکال سیال با ظاهری عجیب که معمولا با متریال‌هایی که نور را بازتاب می‌دهند ساخته شده‌اند از جمله مهم‌ترین ویژگی این سبک است.

این سبک را در کجا ببینیم: موزه گوگنهایم بیلبائو و موزه فرهنگ پاپ در سیاتل از مهم‌ترین و شاخص‌ترین بناهایی هستند که با بهره‌گیری از این سبک معماری ساخته شده‌اند.